Επίπτωση του stress στο μυοσκελετικό σύστημα

Ποια είναι η πρώτη αντίδραση του μυοσκελετικού συστήματος στο stress;

H ΜΥΪΚΗ ΤΑΣΗ / ΜΥΪΚΟΣ ΣΠΑΣΜΟΣ είναι η πρώτη αντίδραση του μυοσκελετικού συστήματος στο στρες. Σε πολλές έρευνες, σχετικά με το stress, παρατηρείται ότι τόσο το παροδικό (εύστρες) όσο και το χρόνιο στρες (distress), προκαλεί την αντίδραση του μυοσκελετικού συστήματος του ανθρώπου, η οποία και εκδηλώνεται με την πρόκληση ενός ‘μυϊκού σφιξίματος’. Αυτή η κατάσταση που περιγράφεται ως ‘μυϊκό σφίξιμο’ ή ‘μυϊκό πιάσιμο’ φαίνεται να αποτελεί ένα από τα πρώτα και χαρακτηριστικά αποτυπώματα του stress στο μυοσκελετικό σύστημα και καλείται μυϊκός σπασμός ή διαφορετικά μυϊκά τάση (muscle tension). Στην περίπτωση αυτή, οι μύες συσσωρεύουν αίμα και αυξάνουν τη συσταλτικότητά τους, εν ηρεμία, σε μία ή περισσότερες μυϊκές ομάδες ή και σε ολόκληρο το σώμα (φαινόμενο Μυϊκού Σπασμού / Μυϊκής Τάσης). Υπό συνθήκες στρες, όλο το ανθρώπινο σώμα βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού για τον επικείμενο κίνδυνο και οι μύες είναι από τα πρώτα όργανα που οφείλουν να βρίσκονται σε εγρήγορση και ετοιμότητα με σκοπό να χρησιμοποιηθούν. Στο χρόνιο στρες (distress) αυτός ο μυϊκός σπασμός / μυϊκή τάση δεν υποχωρεί, αλλά παρατείνεται. Η κατάσταση αυτή μετατρέπεται σε παθολογική και μακροπρόθεσμα μπορεί να επιδεινώσει υπάρχουσα μυοσκελετικά προβλήματα ή να πυροδοτήσει νέα.

Πώς μπορεί ο μυϊκός σπασμός στο χρόνιο στρες να προκαλέσει μια σειρά μυοσκελετικών προβλημάτων;

1. ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΧΑΙΜΙΑ - ΠΟΝΟΣ

Η παραμονή των μυών σε κατάσταση μυϊκού σπασμού/ μυϊκής τάσης για μεγάλα χρονικά διαστήματα, δημιουργεί συνοδά συμπιεστικά φαινόμενα ιστών στην περιοχή (όπως διαταραχή της ροής αίματος και της λέμφου, από τη συμπίεση των αγγείων του αίματος και της λέμφου), και ταυτόχρονα παραγωγή τοξικών ουσιών (όπως το γαλακτικό οξύ), χωρίς να είναι εύκολη η μετακίνηση και απομάκρυνσή του. Το αποτέλεσμα είναι η εμφάνιση μυϊκού πόνου στην περιοχή, η αίσθηση ‘πιασίματος’, ‘βάρους’, ‘έλλειψη ευεξίας’ ή δυσκολία να βρει αναπαυτική θέση κανείς στον ύπνο’ του (μάταιη αλλαγή μαξιλαριών/στρώματος). Οι περιοχές συχνότερης εμφάνισης συμπιέσεων είναι οι στρεσογόνες μυϊκές ζώνες, όπως η περιοχή γύρω από τα μάτια ή το στόμα (στην περίπτωση τριξίματος των δοντιών) στην περιοχή του αυχένα, της ράχης, αλλά και ολόκληρου του σώματος.

2. ΣΥΜΠΙΕΣΕΙΣ ΙΣΤΩΝ

Η παραμονή των μυών στην παραπάνω κατάσταση για μεγάλα χρονικά διαστήματα, δημιουργεί συνοδά συμπιεστικά φαινόμενα ιστών στην περιοχή (όπως διαταραχή της ροής αίματος και της λέμφου, από τη συμπίεση των αγγείων του αίματος και της λέμφου), με αποτέλεσμα την εμφάνιση μυϊκού πόνου στην περιοχή αυτή, αίσθηση ‘πιασίματος’, ‘βάρους’, ‘έλλειψης ευεξίας’ ή δυσκολίας να βρει αναπαυτική θέση κανείς στον ύπνο’ του (μάταιη αλλαγή μαξιλαριών/στρώματος). Οι περιοχές συχνότερης εμφάνισης συμπιέσεων είναι η περιοχή του αυχένα, των ώμων και γενικά των άνω άκρων και κάποιες φορές η περιοχή της μέσης (οσφύος).

3. ΜΕΙΩΣΗ ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Ο πόνος και η αίσθηση δυσφορίας στην περιοχή, λόγω του μυϊκού σπασμού, οδηγεί σε δυσκινησία (μείωση του εύρους τροχιάς των αρθρώσεων της περιοχής και σταδιακά σε μείωση της ελαστικότητας του συνδετικού ιστού της περιοχής (σύνδεσμοι, τένοντες, αρθρικός θύλακας…)

4. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΩΝ – ΠΑΓΙΔΕΥΣΕΩΝ ΙΣΤΩΝ

Η μείωση της ελαστικότητας της περιοχής, αυξάνει με τη σειρά της την πιθανότητα εμφάνισης τραυματισμών σε γειτονικές ανατομικές περιοχές, όπως η εμφάνιση τενοντίτιδων ώμων (από ρήξη τενόντων) ή νευραλγιών και μουδιασμάτων στα άνω άκρα (από παγίδευση νευρικού ιστού) κ.α.

5. ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΦΛΕΓΜΟΝΗΣ

Η μείωση της ροής αίματος και λέμφου που πραγματοποιείται από την εμφάνιση μυϊκού σπασμού, λόγω stress ή αϋπνίας, είναι δυνατόν να επιδράσει αθροιστικά σε ήδη υπάρχουσα φλεγμονή στο σώμα (σε υπάρχον χρόνιο μυοσκελετικό πρόβλημα ή τραυματισμό) και να την επιδεινώνει. Επίσης, χρόνια μυοσκελετικά προβλήματα και πόνοι στο σώμα, συχνά ταλαιπωρούν το άτομο στην καθημερινότητά του, τον οδηγούν στην απογοήτευση, σε απαισιόδοξες σκέψεις, ίσως αϋπνία και χρόνιο στρες ‘distress’. Το στρες αυτό με τη σειρά του προκαλεί την εμφάνιση επιπλέον μυϊκού σπασμού, όπως αναλύθηκε παραπάνω, με αποτέλεσμα να επιδεινώνει το υπάρχον μυοσκελετικό πρόβλημα και δυσκολεύει τη θεραπεία και αποκατάστασή του.